Η Λακωνία, γνωστή από την αρχαία εποχή με τον περίφημο πολιτισμό της Σπάρτης, δεν έπαυσε και κατά τους χριστιανικούς χρόνους ν’ αποτελεί ισχυρό πνευματικό κέντρο και πόλο έλξεως χιλιάδων επισκεπτών, τόσο για τις ανυπέρβλητες φυσικές καλλονές, όσο κυρίως για τη μεγάλη πνευματική ακμή του Δεσποτάτου του Μυστρά. Τα Εκκλησιαστικά μνημεία του ευρύτερου χώρου της Λακωνίας αποτελούν παλαίστρες πνευματικές, θησαυρούς ανεκτίμητους και αναμφισβήτητα πολιτιστικές παρακαταθήκες. Η τοπική Εκκλησία με τα περίφημα Μοναστήρια της και το πλούσιο δια μέσου των αιώνων πνευματικό και πολιτιστικό της έργο, στάθηκε βιγλάτορας και κιβωτός της Βυζαντινής, Μεταβυζαντινής και Νεοελληνικής τέχνης και παράδοσης. Τους διασωθέντες αυτούς θησαυρούς και τα πολύτιμα κειμήλια έρχεται τώρα να «φέρει στο φως» το Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης της Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Τα εκθέματα του Μουσείου Εκκλησιαστικής Τέχνης προέρχονται απ’ όλη τη Μητροπολιτική περιφέρεια. Ιδιαίτερη μέριμνα για την διάσωση και συγκέντρωση των χειρογράφων κωδίκων των Ιερών Μονών, των φορητών εικόνων, των τέμπλων και των εκκλησιαστικών σκευών επέδειξαν οι μακαριστοί Μητροπολίτες Μονεμβασίας και Σπάρτης Διονύσιος Δάφνος (1936-1959) και Κυπριανός Πουλάκος (1959-1970). Ύστερα από διάφορες μετακινήσεις, τα κειμήλια αποθηκεύτηκαν στην Ιερά Μονή Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων με απόφαση του αείμνηστου Μητροπολίτη Ιεροθέου (1971-1980). Εκεί, όμως, ευρισκόμενα αποτελούσαν εύκολη λεία για τους φυσικούς τους εχθρούς, όπως το χρόνο, την υγρασία, τα τρωκτικά κτλ.

Σ’ αυτή την κατάσταση, υπό τον κίνδυνο της φθοράς και της λήθης, τα βρήκε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ.κ. Ευστάθιος, ο οποίος διακατεχόμενος από ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, μερίμνησε άμεσα για τη διάσωσή τους, αλλά και για την περαιτέρω συγκέντρωση κειμηλίων. Ύστερα από την επιβεβλημένη και επιστημονικά άρτια συντήρησή τους, επόμενο βήμα ήταν η φύλαξη και ανάδειξή τους μέσω της ίδρυσης, το 1991, του Μουσείου Εκκλησιαστικής Τέχνης, που αρχικά στεγάστηκε στο β΄ όροφο του νέου Επισκοπείου.

Ο σεπτός Ποιμενάρχης μας, όμως, δεν αρκέστηκε σε αυτά, αλλά οραματίστηκε την δημιουργία ενός σύγχρονου και λειτουργικού χώρου, που θα ήταν επισκέψιμος στο ευρύ κοινό και θα αποτελούσε ‘’στολίδι’’ της Ιεράς Μητροπόλεως μας, ‘’κτήμα’’ της τοπικής κοινωνίας και ενδιαφέροντα σταθμό για τους ευσεβείς επισκέπτες του τόπου. Με αυτή τη σκέψη ξεκίνησαν το 2014, υπό την επίβλεψη του διακεκριμένου Μουσειολόγου κ. Ιωάννη Γκερέκου, οι εργασίες κατασκευής του νέου Μουσείου, στον α΄ όροφο του παρακείμενου στο Επισκοπείο κτιρίου, το οποίο στο ισόγειό του στεγάζει την αξιόλογη Βιβλιοθήκη της Μητροπόλεως καθώς και τις εγκαταστάσεις του Ραδιοφωνικού Σταθμού της τοπικής Εκκλησίας.

ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟΥ

Στο Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης μπορεί να θαυμάσει κανείς φορητές εικόνες διαφόρων χρονικών περιόδων, τάσεων και τεχνοτροπιών, σπάνιας αξίας χειρόγραφα κωδίκων από Μοναστήρια της περιοχής, εξαιρετικά δείγματα χρυσοκεντητικής, αξιοθαύμαστα έργα εκκλησιαστικής αργυροχρυσοχοΐας, περίτεχνα ξυλόγλυπτα καθώς και μία σημαντική συλλογή αρχιερατικών ειδών προσφορά του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ.κ. Ευσταθίου. Το σύνολο των εκθεμάτων αποκαλύπτει ένα απίθανο σκηνικό της ελληνικής – εκκλησιαστικής ιστορίας, φωτισμένο από διάφορες πλευρές, γνωστές ή άγνωστες, που ξαφνιάζουν ακόμα και αυτόν τον έμπειρο ερευνητή ή βαθυστόχαστο ιερουργό του Υψίστου.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ & ΣΠΑΡΤΗΣ

Λυσάνδρου 3, α΄ όροφος, Σπάρτη

τηλ. 27310 23338 

Το Μουσείο είναι επισκέψιμο για το κοινό, με ελεύθερη είσοδο, κάθε Τρίτη και Πέμπτη και ώρες 10.00-13.00

Επιμελητής Μουσείου: Δημήτριος Μπαγιώκος