Αγαπητοί μου Εκπαιδευτικοί και των τριών βαθμίδων,
Μπροστά από δυο μήνες περίπου άρχισε η νέα σχολική περίοδος. Με πολλές δυσκολίες ξεκινήσατε το σπουδαίο έργο σας, που αποσκοπεί στη μετάδοση γνώσεων στα παιδιά του λαού μας και στη δημιουργία προσωπικοτήτων με ανθρωπιά και με ήθος.
Είναι πολύ δύσκολο το έργο σας. Στις ημέρες μας έγινε ακόμη δυσκολότερο. Οι καλοί εκπαιδευτικοί μας στις κατ΄ ιδίαν συζητήσεις υπογραμμίζουν και την αδιαφορία αρκετών γονέων και την παγερή στάση του αρμόδιου Υπουργείου για τα προβλήματα της παιδείας που κατάντησε αποστεωμένη και άνευρη γι΄ αυτό και επικίνδυνη.
Τρέμει η ψυχή μας για το απώτερο αλλά και για το εγγύς μέλλον του τόπου μας. Βλέπουμε μικρά παιδιά και αναρωτιόμαστε σε τι σχολεία θα μορφωθούν και σε ποια κοινωνία θα ζήσουν.
Βλέπουμε παιδιά, αγόρια και κορίτσια, με όμορφη και χαρούμενη όψη, με ενθουσιασμό και όρεξη να μάθουν γράμματα, να ανέβουν όλες τις κλίμακες της εκπαιδεύσεως, να πάρουν απολυτήρια και πτυχία και άλλες περγαμηνές, για να σταδιοδρομήσουν άριστα.
Και ξαφνικά αυτά τα παιδιά μένουν καταμεσής του δρόμου. Απογοητεύονται και αποθαρρύνονται. Βλέπουν το μέλλον τους ζοφερό, γιατί δεν υπάρχει «μοίρα στον ήλιο» γι΄ αυτά, έστω και αν έχουν εξασφαλίσει όλες τις προϋποθέσεις.
Αν αυτά τα παιδιά έχουν αποκτήσει παιδεία που σημαίνει ψυχική καλλιέργεια, ήθος, καλοσύνη και αγάπη, προσωπικά δεν τα φοβούμαι, γιατί θα ζήσουν και θα βρουν το δρόμο τους και τον τρόπο για να ξεπεράσουν τις δυσκολίες. Αν όμως έχουν αποκτήσει μόρφωση που έχει σχέση μόνο με το πλήθος των γνώσεων, τότε τρέμω κυριολεκτικά για το μέλλον του τόπου μας και της κοινωνίας γενικά.
Θα γίνουν μεμψίμοιροι, δύστροποι, φθονεροί απέναντι στους συνομηλίκους τους οι οποίοι ενδεχομένως κατάφεραν κάτι περισσότερο, θα γίνουν αντικοινωνικοί, έτοιμοι να ανατρέψουν ό,τι συναντήσουν μπροστά τους.
Πριν φθάσουμε σ΄ αυτές τις στιγμές, που τις τρέμει και ο λογισμός μας, κάνετε, αγαπητοί μου εκπαιδευτικοί, ό,τι μπορείτε. Δουλέψτε και με συνθήκες αντίξοες στις καρδιές αυτών των παιδιών για να τους εξασφαλίσετε το μέλλον σε στιγμές δύσκολες και επικίνδυνες. Βοηθήστε αυτά τα παιδιά να γίνουν όχι μόνον «καλοί καγαθοί», όπως ήταν η επιδίωξη των ανεπανάληπτων προγόνων μας, αλλά ακόμη κάτι πιο πάνω, δηλαδή να γίνουν πνευματικοί άνθρωποι με μια κατά Θεό καλλιέργεια που θα τα βοηθήσει να γίνουν άνθρωποι με αισθήματα και στολισμένοι με την εφευρετική αγάπη, που «πάντα στέγει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει και ουδέποτε εκπίπτει».
Διαβάστε με προσοχή ένα τμήμα μιας επιστολής που έγραψε κρατούμενος στο στρατόπεδο του Νταχάου, όταν απελευθερώθηκε, και έχει δημοσιευθεί σε περιοδικά και η οποία ολόκληρη διαβαζόταν κάθε φορά που συνεδρίαζαν οι εκπαιδευτικοί της Ειδικής Αγωγής σ΄ ένα συνέδριο της Ουαλίας.
«Βγήκα ζωντανός από τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Τα μάτια μου είδαν πράγματα που δε θα έπρεπε να τα δει ανθρώπου μάτι.
Είδα θαλάμους αερίων που κατασκευάστηκαν από καλά εκπαιδευμένους μηχανικούς.
Είδα παιδιά να φαρμακώνονται από άριστα εκπαιδευμένους γιατρούς.
Είδα βρέφη να θανατώνονται από καλά καταρτισμένες νοσοκόμες.
Είδα γυναίκες και μωρά να δολοφονούνται και να ρίχνονται στην πυρά από απόφοιτους πανεπιστημίου.
Αυτά είδα και γι΄ αυτό είμαι δύσπιστος απέναντι στην εκπαίδευση.
Τώρα πια ένα ζητώ από τους εκπαιδευτικούς. Να βοηθούν τους μαθητές τους να γίνουν άνθρωποι. Οι προσπάθειες των εκπαιδευτικών δεν επιτρέπεται να έχουν ποτέ ως αποτέλεσμα εκπαιδευμένα τέρατα, ψυχοπαθείς με διπλώματα, σπουδαγμένους Άιχμαν.
Αξία έχουν η ανάγνωση, η γραφή, η αριθμητική και η άλλη επιστημονική κατάρτιση, μόνο όταν συμβάλλουν στο να γίνουν τα παιδιά άνθρωποι».
Αγαπητοί μου εκπαιδευτικοί,
Ενώνω και εγώ τη φωνή μου με τη φωνή εκείνου του ανθρώπου που έγραψε αυτή τη γεμάτη αλήθεια επιστολή και σάς θερμοπαρακαλώ, βοηθήστε τα παιδιά μας να γίνουν ΑΝΘΡΩΠΟΙ.
Ο Μονεμβασίας και Σπάρτης ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ.