Άλλη μια Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή ξεκίνησε και τι καλύτερο για τα παιδιά του κατηχητικού σχολείου της Ενορίας Αγίου Δημητρίου Τσεραμιού αφενός μεν να μάθουν ποιο είναι το βαθύτερο νόημα αυτής της μεγάλης και κατανυκτικής περιόδου της Εκκλησίας μας, αφετέρου δε να τηρούν τα ήθη και τα έθιμα της ελληνικής παράδοσής μας.
Έτσι λοιπόν το απόγευμα του Σαββάτου της Τυρινής 01 Μαρτίου 2014, τα μικρά κατηχητόπουλα, αφού μίλησαν αναλυτικά με την κατηχήτριά τους πρεσβυτέρα Γεωργία Λάτση για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ξεδίπλωσαν τις “ζαχαροπλαστικές” τους ικανότητες, ζυμώνοντας μαζί με τον εφημέριο της ενορίας τους π. Παναγιώτη Λάτση και τις κυρίες Μαρίνα Βαφάκου και Όλγα Τσώνη, την κυρά – Σαρακοστή!
Η κυρά – Σαρακοστή είναι από τα παλαιότερα έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα, σήμερα όμως λίγο πολύ ξεχασμένο. Χρησίμευε πάντα ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς η κυρά – Σαρακοστή έχει επτά (7) πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής.
Στις περισσότερες περιοχές, ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά, που απεικόνιζε μια γυναίκα με επτά (7) πόδια, σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται, έναν σταυρό γιατί πηγαίνει στην εκκλησία και χωρίς στόμα γιατί νηστεύει.
Στο τέλος κάθε εβδομάδας, αρχής γενομένης από το Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα, της έκοβαν ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο. Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι στην περιοχή της Χίου ή στο ψωμί της Ανάστασης σε άλλα μέρη της πατρίδας μας και όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός.
Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, η κυρά – Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι με απλά υλικά και, κυρίως, πολύ αλάτι για να μη χαλάσει. Εξάλλου, δεν τρωγόταν, αφού χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο. Αλλού πάλι, την έφτιαχναν από πανί και τη γέμιζαν με πούπουλα.
Για το έθιμο της κυρά – Σαρακοστής έχουν γραφτεί οι παρακάτω στίχοι:
Την κυρά Σαρακοστή
που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν
με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι έναν σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.
Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν ένα τη βδομάδα
μέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά.
