Παναγιώτατε Ποιμενάρχα μας καί πνευματικέ μας πατέρα
κ. κ. ΕΥΣΤΑΘΙΕ,
Θεοφιλέστατε ἅγιε Ἀνδρούσης,
Μὲ μεγάλη χαρὰ καὶ πολὺ τὴν ἐν Κυρίῳ καύχηση ἀξιωνόμαστε σήμερα νά ἑορτάσουμε τή συμπλήρωση 30 χρόνων ἀγλαόκαρπου Ἀρχιερατείας στὴν τοπική μας Ἐκκλησία τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας καὶ Πνευματικοῦ μας Πατέρα κ. κ. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ.
Ἀντιλαμβανόμαστε, ὡστόσο, ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ὅτι τὸ νὰ ὁμιλήσουμε ἐγκωμιαστικὰ γιὰ τὸ πρόσωπο ἑνὸς ἐκκλησιαστικοῦ ἀνδρός, ὅταν μάλιστα μᾶς συνδέουν μὲ αὐτὸν πνευματικοὶ δεσμοὶ, μὲ τὴν ἀπόλυτη ἔννοια τῆς ἐν Χριστῷ πνευματικῆς συγγενείας, δὲν εἶναι καθόλου εὔκολο πρᾶγμα. Ὁ υἱὸς ἀκούει, δὲν μιλάει. Ἐνωτίζεται τὰ λόγια τοῦ Πατρός, τὰ βάζει βαθύτατα μέσα στὴν καρδιά του καὶ τὰ μετουσιώνει σὲ πράξη. Αὐτὴ εἶναι ἡ τάξη τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ἔτσι ἐπολιτεύθη καὶ ἔζησε πάνω στὴ γῆ ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀπόλυτο πρότυπο τῆς πνευματικῆς υἱότητος καὶ ἀπόλυτο πρότυπο κάθε πιστοῦ Χριστιανοῦ.
Ὅμως, ὁ υἱὸς ἔχει καὶ μία ἄλλη μέριμνα : ἐπιθυμεῖ τὴ δόξα τοῦ Πατρός. Κίνητρο αὐτῆς τῆς ἐπιθυμίας εἶναι ἡ Ἀγάπη.
Παίρνοντας θάρρος, λοιπὸν, καὶ ἐμεῖς ἀπὸ τὴν ἀγάπη ποὺ ἔχει ὁ υἱὸς πρὸς τὸν πατέρα του, θὰ ἐπιχειρήσουμε νὰ σκιαγραφήσουμε τὴν προσωπικότητα καὶ τὸ ἔργο τοῦ Ποιμενάρχου μας, τοῦ ἀκούραστου ἐργάτου τῆς τοπικῆς μας ἐκκλησίας, πρὸς δόξα Θεοῦ καὶ ἔπαινο τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Στὴν οὐσία δὲν τὸν ἐπαινοῦμε ἐμεῖς ἀλλὰ τὰ ἔργα του.
Εἶναι γόνος πολύτεκνης ἑπταμελοῦς οἰκογένειας καί εὐτύχησε νά ἔχει συνετούς, ἐργατικοὺς καὶ τίμιους γονεῖς, τοὺς μακαριστοὺς Ἀθανάσιο καὶ Παναγιώτα Σπηλιώτη, οἱ ὁποῖοι τὸν ἀνέθρεψαν ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου καὶ φύτεψαν στὴν καρδιὰ του ἀγαθὰ συναισθήματα ἀγάπης πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὸν συνάνθρωπο.
Τό 1940 εἶδε τὸ φῶς στὴν ἱστορικὴ Βαλύρα Μεσσηνίας. Τὰ ἐγκύκλια γράμματα ἔμαθε στὸ πολυθέσιο δημοτικὸ σχολεῖο τῆς γενέτειράς του, ἐνῷ τελείωσε τὸ Γυμνάσιο – Λύκειο στὴ μαρτυρικὴ κωμόπολη τοῦ Μελιγαλᾶ. Τὸ 1963 γίνεται πτυχιοῦχος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν.
Τὸ ἔτος 1964 κείρεται μοναχὸς στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Βουλκάνου καὶ ἐν συνεχείᾳ χειροτονεῖται Διάκονος ὑπὸ τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως κυροῦ Εὐσταθίου, τοποτηρητοῦ τότε τῆς Ἱ. Μ. Μεσσηνίας. Διετέλεσε καθηγητὴς στὸ Ἀνώτερο Ἐκκλησιαστικὸ Φροντιστήριο Καλαμάτας. Τὸ ἔτος 1966 μετετέθη ὡς ἱεροκῆρυξ στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως. Τὸ 1966 χειροτονεῖται πρεσβύτερος καὶ τὴν ἴδια μέρα τοῦ ἀπονέμεται τὸ ὀφφίκιον τοῦ ἀρχιμανδρίτου.
Στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως ὑπηρέτησε ἐπὶ ἕντεκα συναπτὰ ἔτη ὡς ἱεροκῆρυξ, ἐκ τῶν ὁποίων τὰ δυὸ καὶ ὡς καθηγητὴς στὴν Ἐπαγγελματικὴ Σχολὴ Μεγαλοπόλεως. Τὸ ἔτος 1977 προσεκλήθη ὑπὸ τοῦ ἀείμνηστου Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μεσσηνίας κυροῦ Χρυσοστόμου ὡς Ἱεροκῆρυξ καὶ Πρωτοσύγκελλος καί διορίστηκε ὡς Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βουλκάνου.
Ἐξελέγη Μητροπολίτης τὴν 28ην Αὐγούστου 1980. Χειροτονήθηκε τὴν 31η Αὐγούστου καὶ ἐνθρονίστηκε τὴν 28η Σεπτεμβρίου τοῦ ἰδίου ἔτους.
Τὸ ἔτος 2006 ἀναγορεύτηκε ἐπίτιμος Διδάκτορας τῆς Σχολῆς Ἐπιστημῶν Ἀνθρώπινης Κίνησης καὶ Ποιότητας Ζωῆς, τοῦ Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
Πιστὸς στὶς Ἀρχιερατικές του ὑποχρεώσεις ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τῆς ἐνθρονίσεώς του διακηρύττει ὅτι εἶναι ἕτοιμος νὰ θυσιάσει ὅλες τὶς σωματικὲς καὶ ψυχικές του δυνάμεις γιὰ τὴν πνευματικὴ ἐξυπηρέτηση τοῦ λαοῦ του.
Ὡς ἀνθρώπινη προσωπικότητα συγκεντρώνει πολλὲς ἱκανότητες καὶ ἀρετὲς ποὺ ἁρμόζουν στὸ μεγάλο του ἀξίωμα καὶ λειτούργημα. Πάντοτε ἁπλός, εὐπροσήγορος καὶ μειλίχιος, πρᾶος καὶ ταπεινός, ἔξυπνος, ὀξυδερκὴς καὶ ὀξύνους, κοινωνικὸς καὶ καταδεχτικός, μὲ ἀνοιχτὸ μυαλὸ ποὺ ξέρει νὰ θέτει στόχους καὶ νὰ βρίσκει εὔκολα τὰ μέσα καὶ τοὺς σωστοὺς συνεργάτες οἱ ὁποῖοι θὰ τὸν βοηθήσουν οὐσιαστικά στὴν ἐπίτευξη αὐτῶν τῶν στόχων.
Ἔχει ὅραμα γιὰ τὴν κοινωνία καὶ ἰδιαίτερα γιὰ τοὺς νέους μας στοὺς ὁποίους, ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ ἀνέλαβε τὰ ἡνία τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, στήριξε πολλὲς ἐλπίδες. Στὸν ἐνθρονιστήριο του λόγο, συγκεκριμένα, προφητικὰ εἶχε διακηρύξει «ἂν δὲν ἐπιτελεσθεῖ κάτι γενναῖο εἰς τὸν τομέα τῆς νεότητος δὲν θὰ εἶμαι ἥσυχος καὶ ἱκανοποιημένος».
Τελικά, ἡ παραπάνω διακήρυξη γίνεται πράξη. Αὐτό μαρτυρεῖ ἡ πληθώρα τῶν νέων ποὺ κατακλύζουν τοὺς ἱεροὺς ναοὺς καθημερινά, οἱ νεανικὲς κατασκηνώσεις οἱ ὁποῖες κυριολεκτικὰ ἀσφυκτιοῦν ἀπὸ τὰ πολλὰ παιδιά. Οἱ νέοι συνεργάτες κατηχητές, οἱ νεανικὲς συντροφιές, ἀλλὰ καὶ ἡ προσέλευση πολλῶν νέων ἀνθρώπων στὸ ἱερὸ μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως, ἀποδεικνύουν τοῦ λόγου τὸ ἀληθές.
Ἡ πνευματικὴ προσφορὰ τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας εἶναι ἀνεκτίμητη. Ἐνδεικτικὰ ἀναφέρουμε τὶς ἐνενήντα πέντε χειροτονίες νέων μορφωμένων κληρικῶν οἱ ὁποῖοι στολίζουν τὰ Ἱερὰ Θυσιαστήρια, μεταδίδοντας τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ στοὺς πιστούς τῆς ἐπαρχίας μας, τελώντας ἀξιόλογο ποιμαντικό, πνευματικὸ καὶ κοινωνικὸ ἔργο.
Τὸ κηρυκτικὸ ἔργο εἶναι ἀνεξάντλητο. Ὁ Σεβασμιώτατος πάντοτε μὲ τὸν πατερικό, κρυστάλλινο λόγο του, ἐμπνέει καὶ ἐνισχύει πνευματικὰ τὸν κουρασμένο ἄνθρωπο τῆς ἐποχῆς. Ἡ παρουσία του κοντὰ στοὺς πονεμένους, ταλαιπωρημένους καὶ πενθοῦντες ἀδελφούς μας εἶναι ἀνεκτίμητη. Ἡ καθημερινή του προσευχὴ ἐνισχύει καὶ ἐνδυναμώνει τὸ ποίμνιό του γιὰ τὸν καθημερινὸ ἀγῶνα. Στὸν ἐνθρονιστήριο λόγο του εἶπε χαρακτηριστικὰ «ὁ ἱερέας δὲν ἐπιβάλλεται νὰ κάνει μερικὲς θυσίες μόνο, ἀλλὰ ἡ ζωὴ του ὁλόκληρη νὰ εἶναι θυσία».
Πάντα εὑρίσκεται κοντὰ στοὺς ἀνθρώπους καὶ στὶς χαρές τους. Ποτὲ δὲν ἀρνεῖται σὲ κανέναν, ἂν δὲν ἔχει ἄλλες ὑποχρεώσεις, νὰ παρευρίσκεται στοὺς γάμους, τὰ βαφτίσια τῶν παιδιῶν τους, νὰ συμβουλεύει καὶ νὰ νουθετεῖ ἕναν ἕκαστο γιὰ τὸ μυστήριο τό ὁποῖο συντελεῖται.
Κοντὰ, ὅμως, στὶς ἀρετές του, βρίσκομε καὶ μικρὲς ἀδυναμίες. Ποτὲ δὲν λέγει σὲ κανέναν ὄχι. Ὄντας κουρασμένος, ταλαιπωρημένος, πρώτη προτεραιότητα ἔχει τόν ἄνθρωπο σέ βάρος πολλὲς φορὲς τῆς ὑγείας καὶ ἡσυχίας του. Ποιός πῆγε στὸ γραφεῖο του, ζητώντας οἰκονομικὴ βοήθεια, καὶ δὲν ἔφυγε ἱκανοποιημένος; Ἴσως καὶ ἄνθρωποι ποὺ δὲν εἶχαν ἀνάγκη. Ἀπὸ τὸ δικό του τὸ ὑστέρημα παρέχει βοήθεια σέ ὅλους. Πότε ξεκουράστηκε σὲ διακοπές; Ποτέ. Ἀπὸ φυλακῆς πρωίας μέχρι νυχτὸς ἄγρυπνος στὸ ἱερὸ καθῆκον. Ξεκούρασή του, ἡ βοήθεια στό συνάνθρωπο.
Ἔχει ὅραμα γιὰ τὴν κοινωνία καὶ πολλὲς φορὲς συμβαίνει οἱ κάθ΄ ὕλην ἁρμόδιοι κοσμικοὶ ἄρχοντες νὰ θαυμάζουν τὴ δραστηριότητά του καί νά νοιώθουν ἱκανοποιημένοι, ὅταν ἡττῶνται ἀπὸ ἕναν τέτοιο Νικητή, ποὺ μόνο του κίνητρο εἶναι ἡ ἀγάπη. Διαθέτει νοῦ ὀργανωτικὸ καὶ εἶναι μάρτυρες γι’ αὐτὸ τὰ πάμπολλα φιλανθρωπικὰ ἱδρύματα (τὰ 13 τὸν ἀριθμό) τῆς Μητροπόλεώς μας, τὰ ὁποῖα λειτουργοῦν μὲ βάση πολὺ ὑψηλὲς προδιαγραφὲς σὲ πανελλήνιο καὶ βαλκανικὸ ἐπίπεδο. Ἀνακουφίζουν καθημερινὰ ἑκατοντάδες ἀδελφούς μας, κάνοντας ἐλαφρότερο τὸν πόνο καὶ τὴ δοκιμασία τους καί τὰ εὐεργετικὰ ἀποτελέσματα εἶναι ὁρατὰ καὶ ἁπτὰ στὸν καθημερινὸ ἐπισκέπτη.
Φροντίζει γιὰ ὅλες τὶς ἡλικίες καὶ παρέχει τὴν ἀγάπη του πρὸς πάντες. Ἀκόμη καὶ γιὰ τὰ νήπια, προσφάτως, ἵδρυσε καί λειτούργησε δύο βρεφονηπιακοὺς σταθμοὺς, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀνακουφίζει τὶς ἐργαζόμενες μητέρες, ἀλλὰ καὶ τὰ νήπια νὰ ζοῦν σὲ ἕνα ἰδανικὸ περιβάλλον ποὺ τὰ βοηθάει στὴν ψυχοσωματική τους ἀνάπτυξη.
Χαριτολογώντας κάποιος καλοπροαίρετος ἄνθρωπος ἔλεγε : ὅλη ἡ Ἑλλάδα νὰ πεινάσει, ἐμεῖς ἔχουμε τὸ Δεσπότη μας, ποὺ δὲ θὰ μᾶς ἀφήσει νὰ πεινάσουμε. Θὰ μπορούσαμε νὰ γράψουμε τόμους ὁλόκληρους, ἀλλά καὶ πάλι νὰ μὴν ἔχουμε καταγράψει ἐπάξια αὐτὸ τὸ σπουδαῖο φιλανθρωπικὸ ἔργο. Ἕνα ἔργο τό ὁποῖο εἶναι ἀξιόλογο καὶ γιὰ κάποιες πλευρὲς του πού δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ σταθμιστοῦν ἀντικειμενικὰ καὶ νὰ καταγραφοῦν μὲ λεπτομέρειες γιὰ τὰ μεγάλα εὐεργετικὰ ἀποτελέσματα ποὺ ἔχουν στὶς καρδιὲς καὶ στὶς συνειδήσεις τῶν πιστῶν.
Ἡ ἀγάπη καὶ τὸ ἐνδιαφέρον του νὰ δεῖ τὶς Ἱερὲς Μονὲς καὶ τὶς ἀδελφότητες νά προοδεύουν πνευματικά, εἶναι ἀπαράμιλλη. Μὲ δικές του πρωτοβουλίες οἱ περισσότερες ἔχουν ἀνακαινιστεῖ καὶ ἐπανδρωθεῖ μὲ νέους μοναχοὺς καὶ μοναχές. Ἡ παρουσία του πάντοτε διακριτική καὶ οἱ συμβουλὲς του σωτήριες, ὅταν, κατὰ καιροὺς, ἀναφύονται προβλήματα. Ὁ ἴδιος φιλακόλουθος καὶ φιλομόναχος, ζεῖ ἀσκητικὴ ζωή, μὲ τὴ λιτή του βιοτή καὶ, τελώντας τὶς καθημερινές του ἀκολουθίες, ἀποπνέει τὸ σεβασμό στοὺς ἀγωνιζόμενους ἀδελφούς μας.
Κατάφερε, ἐδῶ καὶ δεκατρία χρόνια, ὁ λόγος τοῦ Εὐαγγελίου νὰ διαδίδεται καὶ στὸ τελευταῖο χωριό, μέσῳ τοῦ Ραδιοφωνικοῦ Σταθμοῦ, μεταφέροντας τὸ μήνυμα τῆς σωτηρίας καὶ τῆς ἐλπίδας στὸ σημερινὸ κουρασμένο καὶ ἀπελπισμένο ἄνθρωπο τῆς ἐποχῆς. Αὐτὸς ὁ ραδιοφωνικὸς ἄμβωνας, καταδικό του ἔργο, σῴζει ψυχὲς καὶ τρέφει πνευματικὰ χιλιάδες χριστιανούς.
Ἀθόρυβος καὶ ἀκούραστος, παρά τὸ φόρτο ἐργασίας, δὲν παύει νὰ γράφει καὶ νὰ διδάσκει. Πολλὰ ψυχωφελῆ ἄρθρα καὶ βιβλία πνευματικοῦ καὶ ἱστορικοῦ περιεχομένου, πρὸς οἰκοδομή τῶν πιστῶν τῆς ἐπαρχίας του, κυκλοφοροῦν εὐρέως στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη. Ὁ ἴδιος, ἕνα ζωντανὸ βιβλίο, σαρκώνει τὰ λόγια τῆς Γραφῆς μὲ τὴν ἁγία βιοτή του. Ἀφοπλίζει, ἔτσι, καὶ τὸν πιό κακοπροαίρετο ἄνθρωπο καί τόν ὠθεῖ νὰ σκεφτεῖ θετικά, ὅτι ἡ πίστη μας εἶναι ἀλήθεια, γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι τέτοιοι ποὺ καῖνε καθημερινὰ σὰν λαμπάδες, γιὰ νὰ φωτίζονται οἱ συνάνθρωποι καὶ νὰ δοξάζεται ὁ Θεός, ὄχι μέ λόγια ἀλλά μέ ἔργα ἀγάπης.
Γιὰ ὅλους αὐτοὺς τοὺς λόγους καὶ γιὰ ἄλλους περισσότερους, ὁ Ἐπίσκοπος καὶ Ποιμενάρχης μας, ἀποτελεῖ τὸ κόσμημα τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας καὶ τὴν ἐν Κυρίῳ καύχηση ὅλων μας καὶ τοῦ καθενός μας ξεχωριστά. Εἴθε ο Κύριος τοῦ Ἀμπελῶνος, Ἰησοῦς Χριστός, νὰ μᾶς τὸν χαρίζει ὑγιῆ καὶ μακροημερεύοντα γιὰ πάρα πολλὰ ἀκόμη χρόνια, πρὸς πνευματικὴ χαρὰ καὶ εὐφροσύνη τοῦ ποιμνίου του.
Αὐτές τίς ἁπλές σκέψεις μέ πολύ σεβασμό προσφέρει, ὡς τό καλύτερο δῶρο γιά τή σημερινή σημαντική ἐπέτειο, ὁ ἅγιος Καθηγούμενος καί ὅλη ἡ Ἀδελφότητα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα, ἐκζητώντας τίς πατρικές του εὐχές καί εὐλογίες.
Σημείωση: Η Ομιλία εκφωνήθηκε από τον Αρχιμ. π. Θεόφιλο Μαντζαβράκο αδελφό της Ι. Μονής Αγ. Τεσσαράκοντα Μαρτύρων Σπάρτης στις 31 Αυγούστου 2010, κατά την διάρκεια της θείας λειτουργίας επι την Τριαντακονταετή επέτειο της εις Επίσκοπον χειροτονίας του Μητροπολίτου μας στην Ιερά Μονή Ευαγγελιστρίας Ιέρακος.