Όταν πρόκειται να γράψεις για φίλους κινδυνεύεις η κρίση σου να ελεχθή τουλάχιστον ως μη αντικειμενική. Όταν όμως τυχαίνει και οι τρεις τιμηθέντες να είναι φίλοι σου και ταυτόχρονα άξιοι και πανάξιοι του μόχτου, της επιστήμης, των γραμμάτων, της τέχνης και της μυστηριακής ζωής και της πατρίδος κι εσύ περίσσεια συγκινήθηκες, τότε η λογική και η ψυχραιμία παραπατάνε. Παραπαίουν.
Μα αν κι ο «φορέας» που τους τιμάει για το πλατύ και πολύπλευρο έργο τους, που δεν χωράει και δεν δύναται να χωρέσει ποτέ στα όρια μιας βραδυάς, είναι η τοπική μας εκκλησία, η Ιερή Μητρόπολή μας, με την ασπίδα των ελπίδων στον ανεμοστρόβιλο των καιρών Μητροπολίτην μας, που δίκαια μοιράζει την κρίση, σταθερή στη θέση της, τότε … τότε κανονικά πρέπει να σωπαίνεις.
Κι αν επιχειρήσεις να συμπιέσεις στα όρια ενός «Καθημερινού» ή μιας χρονογραφικής επιφυλλίδας, όχι το έργο τριών ανθρώπων – απέραντη τοιχογραφία περίτεχνη με χαρές, λύπες αγώνα και όνειρα καταγεγραμμένα και μη – τότε νιώθεις αδύνατος τόσο που δεν μπορείς ούτε το κοντύλι να κρατήσεις ίσια. Κι όπου τ’ ακουμπήσεις θα νοθέψεις. Θα θολώσεις. Θ’ αδικήσεις.
Έτσι αδύναμος, για να καλύψω τις λειψάδες μου, θα κινηθώ ανάμεσα σιωπής και περισσευμάτων συγκίνησης, που μάζεψα το δειλινό της 10.04.11 στον Ιερό Ναό του Οσίου Νίκωνος, όπου, μετά τον κατανυκτικόν Εσπερινόν κατά την Ε’ και τελευταία Κυριακή των Νηστειών, όπως χρόνια συνηθίζει ο Μητροπολίτης μας, ετίμησε τούτη τη φορά τους ολόρθους στα μετερίζια της ζωής: αιδεσιμολογιώτατον πατέρα Χρήστον Τσαγκαρούλην, τον Λυκειάρχην κύριον Δημήτρη Κατσαφάναν και τον Σύμβουλον της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης κύριον Θεόφιλον Σωτηρόπουλον.
Τους τρεις που πολέμησαν μια ζωή και βγήκαν νικητές. Που κανείς τους ποτέ δεν λιποτάχτησε. Δεν κιότησε. Και το σημαντικότερο: Νικούσαν ακόμα κι όταν έπεφταν.
Σε μια κώχη στάθηκα κάτω απ’ το βλέμμα Του Θεού αντίκρυ από μια φορητή εικόνα του Οσίου, το αυστηρό βλέμμα του οποίου αισθανόσουν ν’ ακολουθή κάθε σκέψη καλώντας σε προσοχή, και προσπαθούσα ακούγοντας τα μεστά και ξεχωριστά για τον καθένα λόγια του Δεσπότη μας, τις υπέροχες και πλήρεις αιτιολογίες για κάθε τιμώμενον, με τα δικά τους λόγια ευχαριστίας, όλα, όλα και το καθένα χωριστά ένα πανηγύρι. Ένα πανηγύρι της ζωής που ο καθένας τους έστησε κοντά ογδόντα χρόνια με μοναδική συνοχή. Συνάφεια ανεπανάληπτη ψυχική και πνευματική. Και λειτουργικότητα αψεγάδιαστη.
Αντίκρυσα τον παπα-Χρήστο από τότε που άνοιξε τα μάτια του στον κόσμο να τάχει καρφωμένα στο Σταυρό, όπως η Παναγιά μπροστά στον Σταυρωμένο Γυιό Της.
Τον άκουγα φωνή και φωτιά στο Άγιο Βήμα, μπροστά από τον πάσχοντα Θεό να συμπάσχει και να συγκλονίζει. Τον έβλεπα και τον άκουγα στην Ωραία Πύλη, αηδόνι του παραδείσου, με το λόγο του να προσπαθεί να πυκνώσει όλους τους αιώνες μέσα στα τρία χρόνια που έζησε διδάσκοντας τον κόσμο Εκείνος.
Τον έβλεπα σταυροφόρο της ζωής στη μοναξιά του να ξενυχτάει για τον συνάνθρωπο. Στη σιωπή του. Στον εαυτό του. Δίπλα σε κάθε πονεμένον και αναγκεμένον.
Τον έβλεπα εκεί που λειτουργούσε ο θάνατος. Και σώπαινα. Σώπαινα υποταγμένος μπροστά στην καρδιά του και στο πετραχήλι του.
Και πάλι ο Δεσπότης μας με φωνή μετουσία πολλών δημιουργών, Θεού, γονέων, διδασκάλων, καλλιτεχνών, αγαπημένων, απαθανάτισε δια του λόγου Του τον διδάσκαλον της πόλεως, τον άνθρωπον της γραφίδος, της σμίλης και του χρωστήρος του παιδαγωγού. Τον φιλόσοφον και συγγραφέα Δημήτρη Κατσαφάνα.
Κι όταν ανάλογος ανεγνώσθη αιτιολογία για τον τιμώμενον, ο κατάμεστος ακροατηρίου Ναός εβυθίσθη εις περισυλλογήν και περίσκεψιν.
Οι πάντες άκουγαν τον διδάσκαλον της Σπάρτης, τον Δημήτρη Κατσαφάναν, στο σύντομο ευχαριστήριο λόγο του κι ένοιωθαν πόσο ακριβής ήταν η πυξίδα του με την οποία βάδισε στη ζωή του ως άνθρωπος και διδάσκαλος.
Και οι συγκρίσεις, ήθελες δεν ήθελες, έρχονταν μονάχες: πόσο λάθος η σημερινή πυξίδα!
Πόσο ο άνθρωπος Κατσαφάνας είχεν μεταστή εις το ύψος της ιστορικής του ευθύνης ως άνθρωπος και διδάσκαλος! Να προστατεύσει δηλαδή την Ελληνική Παιδεία και να μεταλαμπαδεύσει γνώσεις και προπαντός γνώση. Βίον ηθικόν και ενάρετον. Ελληνοπρεπή.
Και πόσο έχει λυγίσει σήμερα το Ελληνικό Έθνος διότι αποδυναμώθηκε με τις άφρονες πράξεις ανεπαρκών κι αγραμμάτων πολιτικών, κυρίως το ενδιαίτημά του, η γλώσσα του πρώτα.
Κι εκεί ήταν που ο κύριος Κατσαφάνας έβγαλε κραυγή. Τα λόγια του δεν ήσαν κοινά και συνηθισμένα. Ήσαν αγωνιώδη διαβήματα προς την πολιτείαν ώστε έστω και την υστάτην ώραν και πριν η πατρίδα μας ενταφιαστεί οριστικά οι αρμόδιοι επιτέλους, αν δεν ανανήψουν, τουλάχιστον στοιχειωδώς να σοβαρευτούν. (Σεβαστέ διδάσκαλε: Δώστε τα λόγια Σας τα ευχαριστηριακά που απαύγασαν (=ακτινοβόλησαν) μέσα μας εκεί στον Ιερό Ναό μαζί με το φως των κεριών και τα βλέμματα των Αγίων, να δημοσιευτούν. Όσοι Έλληνες να τα κρατήσουμε. Να τάχουμε. Νάχουμε ένα σύντομο κείμενο υποδειγματικό γλώσσας εύτροχης. Που μίλησε έστω λίγο για τα πρεσβεία των αρετών και των αξιών και της Ιστορίας μας. Να τάχουμε να καμαρώνουμε).
Και μετά η καθημερινή παρουσία στους άλλους απ’ αυτήν εδώ τη στήλη, δεκαπέντε χρόνια τώρα. Ο άνθρωπος, ο διδάσκαλος, ο παιδαγωγός, η μάννα, ο πατέρας, ο φίλος, ο σύμβουλος σ’ όλα τα σύνορα της ζωής. Ο συμφρουρός. Ο δικός μου ευεργέτης. Ο Θεόφιλος Σωτηρόπουλος. Που όταν απρόσμενα, εδώ και είκοσι χρόνια έχασε τη συντρόφισσα της ζωής του, έμεινε, ακολουθώντας την παλιά ευχή σε νεονύμφους: Μονοστέφανος.
Και πάντα ως διδάσκαλος κι αυτός, διαλέκτης και τακτικός συνεργάτης όπως κι ο κ. Κατσαφάνας του Ραδιοσταθμού της Μητροπόλεώς μας, διηγείται στο διάβα των Ενιαυτών κι αγωνίζεται ως τα σήμερα, αισιόδοξος πάντα, να κρατήσει, όσο εξαρτάται απ’ αυτόν, ακμαίες και αμείωτες τις δυνάμεις της φυλής.
Πλήθυνε με το λόγο του τον προφορικό και δωρικό μοσχοβολιά και λάμψη. Μα πάνω απ’ όλα μια ζωή μιλούσε το παράδειγμά του. Αυτό που άναφτε τα πνευματικά κεριά στ’ ανθεστήρια της Παιδείας. Και μ’ αυτήν τη δύναμη, το δικαίωμα και το φως, ο Θεόφιλος ύψωσε και στον Ναόν λόγον διαμαρτυρίας προς τον παρόντα τοπικόν βουλευτήν μετά παρρησίας, καλώντας τον να αρθή στο ύψος των ιστορικών ευθυνών και να μην επιτρέψει τον αφελληνισμόν των Ελλήνων που επιχειρούν οι ερασιτέχνες αλχημιστές της παιδείας, παραβιάζοντες και θεμελιώδεις Διατάξεις του Συντάγματος.
Την 10.04.11, ημέρα του Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου Ε’, πρωτοβουλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας, στον παπα-Χρήστο, τον Λυκειάρχη Δημήτρη Κατσαφάνα και τον Σχολικό Σύμβουλο Θεόφιλο Σωτηρόπουλο, προσωποποιήθηκαν ενώπιόν μας και τιμήθηκαν η αξιοσύνη, η αρετή, η πατρίδα. Τους ευχαριστούμε. Χαρήκαμε όλοι με τη χαρά τους.
Ίσαμ’ εδώ, Τ’ άλλα, τα μεγάλα, τα υψηλά και τα ωραία κατοικούν στη σιωπή μας. Αυτή τα ντύνει, τα χτενίζει και τ’ αρωματίζει. Στα μύχια της ψυχής μας.
Αθαν. Στρίκος Ταξίάρχος ε.α. – εκπαιδευτικός
Μαγούλα 12 Απριλίου, Ανθούσης οσίας, 2011
