ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ

Ο σοφός Σειράχ μάς δίνει μιά συμβουλή θαυμάσια καί ψυχωφελέστατη. «Μιμνήσκου τά έσχατά σου, καί εις τόν αιώνα ουχ αμαρτήσεις» (7:36). Δηλαδή «Νά θυμάσαι πάντα τά τέλη τής ζωής σου, καί ποτέ δέν θ’ αμαρτήσεις».

Ο Άγιος Ιωάννης o Ελεήμων, πατριάρχης Αλεξανδρείας (610-619), γιά νά χαράξει βαθιά μέσα στό νού του τή μνήμη τού θανάτου καί νά τήν έχει πάντα ζωηρή μπροστά στά μάτια του, πρόσταξε νά φτιάξουν τόν τάφο του, αλλά νά μήν τόν τελειώσουν. Ύστερα είπε στόν κατασκευαστή νά έρχεται σέ κάθε επίσημη γιορτή, τότε πού φορούσε τή λαμπρή αρχιερατική του στολή, καί νά τού λέει δυνατά μπροστά σέ όλους: «Δέσποτα τό μνήμα σου είναι ατέλειωτο μέχρι σήμερα. Δώσε μου τήν άδεια νά τό τελειώσω, γιατί δέν ξέρεις πότε θά σέ επισκεφθεί o θάνατος». Αυτό τό έκανε o Άγιος, γιά νά μήν ξεγελαστεί από τήν πρόσκαιρη τιμή, καί νά θυμάται πάντοτε τό θάνατο.

Η αληθινή φιλοσοφία είναι η μελέτη τού θανάτου, σύμφωνα μέ τόν Μέγα Βασίλειο. Μ’ αυτή τή μελέτη άς φιλοσοφήσομε καί εμείς άν θέλομε νά βρισκόμαστε μέσα στήν πραγματικότητα. Θά ‘ρθεί ώρα, καί δέν ξέρομε πότε, πού θά σβήσει η ζωή μας καί μαζί μ’ αυτήν όλα τά όνειρα, όλες οι αυταπάτες. Η γή θά καταπιεί αμείλικτα τό σώμα μας πού θά γίνει τροφή τών σκουληκιών. Άχρηστες θά αποδειχθούν η γνώση καί η σοφία μας. Οι κληρονόμοι θά αρπάξουν τήν περιουσία μας, πού μέ τόσους μάταιους μόχθους φτιάξαμε. Καί οι δαίμονες, θά παραλάβουν τήν ψυχή μας, πού γιά όλα αγωνίστηκε όσο ήταν σ’ αυτόν τόν κόσμο, εκτός από τό σπουδαιότερο: τή σωτηρία της.

Όταν o κοσμοκράτορας Μέγας Αλέξανδρος (356-323 π.Χ.) βρισκόταν στήν κλίνη τού θανάτου είχαν συναχθεί oλόγυρά του στρατηγοί, φίλοι καί φιλόσοφοι. Ένας απ’ αυτούς κούνησε μέ θλίψη τό κεφάλι του καί είπε θυμόσοφα: «Χθές δέν χωρούσε τόν Αλέξανδρο τό πλάτος τού κόσμου όλου, καί σήμερα θά τόν χωρέσουν τρείς πήχες γής». Κάποιος άλλος πρόσθεσε «Χθές η ζωή καί o θάνατος χιλιάδων ανθρώπων κρέμονταν απ’ αυτόν, καί σήμερα είναι ανίκανος ν’ αποτρέψει τόν δικό του θάνατο». Ένας τρίτος παρατήρησε: «Χθές πατούσε τή γή μέ δόξα ασύγκριτη, καί σήμερα η γή θά τόν σκεπάσει άδοξα». Καί ένας τελευταίος, βλέποντας τόν χρυσοστόλιστο τάφο του, είπε: «Χθές έκλεινε εκείνος χρυσάφι στά σεντούκια του καί σήμερα θά κλειστεί o διος άψυχος μέσα σέ χρυσάφι».

Αλλά καί στά νεότερα χρόνια όταν στίς 4 Μαρτίου 1193, πέθαινε σέ ηλικία μόλις 55 χρόνων o περιβόητος σουλτάνος τής Αιγύπτου Σαλαντίν, o μεγάλος εκείνος πολέμαρχος πού μέ τό σπαθί κυριάρχησε σ’ όλη τή Μέση Ανατολή, πρόσταξε ένα στρατιώτη νά κρεμάσει σέ κοντάρι τόν νεκρικό του χιτώνα καί νά τόν δείχνει σ’ όλον τό λαό διαλαλώντας: «Ο αφέντης μας, πού όριζε τόσα βασίλεια καί εξουσίαζε τόσες χώρες, πεθαίνει σήμερα καί δέν εξουσιάζει πιά άλλο τίποτα, πέρα από τούτον τόν εντάφιο χιτώνα!». Μέ τήν ενέργεια εκείνη o ετοιμοθάνατος σουλτάνος φανέρωνε πώς τότε πιά καταλάβαινε τή ματαιότητα καί τήν ανοησία τής απληστίας του, πού κινούσε σέ κατακτήσεις καί συγκέντρωση θησαυρών. Τότε πιά καταλάβαινε πώς όλα είναι καπνός, αφού τ’ άφηνε πίσω του καί έφευγε γυμνός καί αβοήθητος.

Έτσι, αγαπητοί μου αδελφοί, συναισθάνονται τήν πραγματικότητα έστω καί αργά οι άπιστοι. Τί πρέπει λοιπόν, νά κάνομε εμείς πού πιστεύομε στήν ανάσταση τών νεκρών καί τή μέλλουσα ζωή; Εκείνοι μέ τήν περιορισμένη φυσική τους γνώση, oμολογούσαν τήν ευτέλεια καί τήν μηδαμηνότητα τών εγκοσμίων, κι’ εμείς, πού αξιωθήκαμε νά γνωρίσουμε τήν αποκαλυμμένη από τόν Χριστό αλήθεια, κυνηγάμε τά λεφτά καί τή δόξα καί τήν ηδονή τού κόσμου τούτου;

Τελειώνοντας, αξίζει νά διηγηθούμε τήν ιστορία τού Ησυχίου τού Χωρηβίτη, γιά τόν oποίον γράφει o άγιος Ιωάννης τής «Κλίμακος» στόν έκτο λόγο του. Ο μοναχός αυτός ζούσε αμελέστατα, χωρίς τό παραμικρό ενδιαφέρον γιά τήν ψυχή του. Κάποτε όμως αρρώστησε τόσο βαριά πού έφτασε στό σημείο νά φαίνεται νεκρός γιά μία ώρα περίπου. Μετά συνήλθε καί παρακάλεσε όσους ήταν εκεί νά φύγουν καί νά τόν αφήσουν μόνο. Έκτισε τότε τήν πόρτα τού κελλιού του κι’ έμεινε κλεισμένος μέσα δώδεκα oλόκληρα χρόνια, χωρίς νά μιλήση ποτέ μέ κανένα καί χωρίς νά φάει τίποτ’ άλλο πέρα από ψωμί καί νερό. Συλλογιζόταν ακατάπαυστα εκείνα πού είδε στήν έκστασή του τήν ώρα πού φαινόταν σάν νεκρός. Μόνο σάν πλησίασε η ώρα τού θανάτου του, οι άλλοι αδελφοί γκρέμισαν τή χτισμένη πόρτα καί μπήκαν μέσα. Η έκφραση τού προσώπου του δέν άλλαξε όλα αυτά τά χρόνια. Ήταν συνεχώς σάν αφηρημένος, κι’ από τά μάτια του έτρεχαν θερμά δάκρυα. Μετά από πολλές ικεσίες, κατόρθωσαν νά τού πάρουν αυτά τά λόγια: «Συγχωρέστε με, αδελφοί! Όποιος γνώρισε τί σημαίνει μνήμη θανάτου δέν θά μπορέσει πιά νά αμαρτήσει!». Οι αδελφοί θαύμαζαν, βλέποντας τόν άλλοτε αμελέστατο Ησύχιο νά έχει μεταμορφωθεί τόσο ανέλπιστα. Όταν πιά ξεψύχισε, τόν έθαψαν στό κοιμητήρι. Μά ύστερα από λίγες μέρες τό λείψανό του είχε εξαφανιστεί. Μέ τό θαυμαστό αυτό σημείο τής σωματικής μεταστάσεως, o Κύριος φανέρωσε σέ όλους, όσους θά αποφασίσουν νά διορθωθούν μετά από μεγάλη αμέλεια, πόσο ευάρεστα δέχτηκε τήν μετάνοιά του.

Αγαπητοί μου αδελφοί, πρίν φτάσει η άδηλη εκείνη ώρα, πρίν έρθει Νυμφίος «εν τώ μέσω τής νυκτός» καί μάς βρεί βυθισμένους στόν ύπνο τής ραθυμίας, άς ξυπνήσουμε καί άς ετοιμαστούμε γιά τήν υποδοχή Του μέ έργα μετανοίας, μέ εξομολόγηση, μέ ελεημοσύνη καί τήρηση τών θείων εντολών.

Πρός
Τόν Ιερό κλήρο καί τόν ευσεβή λαό τής Ιεράς Μητροπόλεώς μας

Χριστός Ανέστη, Χριστιανοί μου Αγαπητοί.

«Δεύτε πόμα πίωμεν καινόν…»

Ο μεγάλος δογματολόγος καί εμπνευσμένος διδάσκαλος τής Εκκλησίας μας άγιος Ιωάννης o Δαμασκηνός, πού θεωρείται ως o σπουδαιότερος υμνητής καί τραγουδιστής τής Αναστάσεως τού Κυρίου, μέ τό ιερό καί θεϊκό ποιητικό χάρισμά του συνέθεσε μιά σειρά ύμνων πού oνομάζεται κανόνας τής Αναστάσεως τού Κυρίου μας.

Σ’ ένα από αυτά τά τροπάρια, μέ όμορφες αντιθέσεις καί αξιοθαύμαστους προσεκτικούς παραλληλισμούς, περικλείει επίκαιρα καί ωφέλιμα γιά τήν πνευματική οικοδομή μας διδάγματα.

Μελετητής τής Παλαιάς Διαθήκης, τήν oποίαν κάποιοι σύγχρονοι, όχι απλώς περιφρονούν, αλλά μέ ασεβείς λόγους τήν χαρακτηρίζουν, ενθυμείται μιά περιπέτεια τών Ισραηλιτών, κατά τήν πορεία τους, από τήν Αγυπτο στήν γή τής επαγγελίας.

Κουρασμένοι από τόν δρόμο καί εξαντλημένοι από τήν αγωνία καί τίς περιπέτειες, διαπιστώνουν κάποια στιγμή, ότι δέν έχουν νερό. Ψάχνουν μέ ιδιαίτερη προσοχή σ’ όλη τήν περιοχή, αλλά δέν ευρίσκουν πουθενά νερό καί γνωρίζομε όλοι, ότι η δίψα δέν υποφέρεται.

Τότε o αρχηγός τους, o θεόπτης Μωϋσής, καταφεύγει στό Θεό καί θερμά τόν παρακαλεί, γιά τήν θαυματουργική Του επέμβαση. Είχε βλέπετε εμπειρία τών πολλών δωρεών καί θαυματουργικών επεμβάσεων τού Θεού, πού ήταν καί ανεξάρτητες από τήν δεκτικότητα καί τήν ευλάβεια αυτού τού σκληροτράχηλου καί αχάριστου λαού.

Κατ’ εντολή τού Θεού κτυπά μέ τό ραβδί του ένα βράχο πού ήταν εκεί κοντά καί βγαίνει αμέσως νερό άφθονο καί δροσερό. Όλοι πίνουν καί χορταίνουν, ακόμη καί τά ζώα καί γιά πολύ καιρό καί δοξάζουν τόν Θεό γι’ αυτή τήν ευλογία.

Ταυτόχρονα στήν σκέψη τού Ιερού Υμνογράφου έρχεται καί τό γεγονός τής εκ τού Τάφου λαμπροφόρου Αναστάσεως τού Κυρίου μας. Μέσα στήν σιγαλιά τής νύχτας, σέ μιά περιοχή έρημη, γιατί «έξω τής πόλεως έπαθε», στήν απεραντωσύνη τής νέκρας, από τόν Πανάγιο Τάφο «ανέστη αυτεξουσίως o Κύριος». Μέ τήν Ανάστασή Του, επήγασε καινούργιο «πόμα» καταλληλότατο γιά νά σβήσει τήν δίψα τών ανθρώπων.

Εκείνο τό πόμα τής Παλαιάς Διαθήκης ήταν υλικό καί έσβησε τήν σωματική τους δίψα. Τούτο τό πόμα είναι καινούργιο, δυνατό, θαυμαστό, ανυπολόγιστης αξίας, γιατί σβήνει τήν πνευματική δίψα καί χαρίζει στόν άνθρωπο αφθαρσία καί ζωή αιώνια.

Καί είναι αυτό τό καινό πόμα, τό Πανάγιο Αίμα τού Κυρίου μας, πού τό προσφέρει στόν καθένα μας, «εις άφεσιν αμαρτιών καί εις ζωήν αιώνιον».

Αυτό τό πανάχραντο Αίμα τού Κυρίου μας είναι η πιό τρανή απόδειξη τής αγάπης Του γιά μάς. Όταν αγαπάμε έναν άνθρωπο λέμε καλά λόγια γι’ αυτόν. Όταν κάνουμε καλά έργα γιά χάρη του, δείχνουμε ότι τόν αγαπάμε ακόμη πιό πολύ. Μά όταν γι’ αυτόν θυσιαζόμαστε, τότε η αγάπη μας είναι όχι μόνο αφάνταστα μεγάλη, αλλά καί αναμφισβήτητη.

Η προσφορά λοιπόν τού Παναγίου Αίματος τού Κυρίου μας αποδεικνύει τήν απέραντη καί αναμφισβήτητη αγάπη Του γιά τόν καθένα μας.

Η θεία κοινωνία τού αγίου Σώματος καί τού τιμίου Αίματός Του, είναι ταυτόχρονα καί ένα εκπληκτικό θαύμα, γιατί ενώ λαμβάνομε γνωστά υλικά εδη, δηλαδή άρτο καί οίνο, εν τούτοις, μετά τήν μετουσίωση, μεταλαμβάνομε αυτό τό Σώμα καί αυτό τό Αίμα τού Κυρίου μας, τό «καινό πόμα» πού προήλθε από τόν ζωηφόρο Τάφο Του.

Καί όπως αποτελεί θαύμα τής φύσεως η μεταβολή τού νερού πού παίρνουν τά φυτά από τή γή, σέ πράσινα φύλλα, σέ πολύχρωμα λουλούδια καί σέ εύχυμους, γλυκύτατους καρπούς, έτσι είναι θαύμα καί μάλιστα μοναδικό, η μεταβολή τού άρτου καί τού ονου σέ Σώμα καί Αίμα Χριστού, αλλά καί η αλλαγή τού ανθρώπου πού μεταλαμβάνει, σέ άνθρωπο τού Θεού, γεμάτο αγάπη καί στολισμένο μέ όλες τίς χριστιανικές αρετές.

Αυτό τό Αίμα τού Κυρίου μάς καθαρίζει από τήν αμαρτία καί μάς δίδει δύναμη, ώστε νά αγωνιζόμαστε νικηφόρα γιά τήν απόκτηση τής αρετής. Μάς δίδει χαρά καί ευτυχία ακόμη καί τήν υγεία μας αφού κοινωνούμε «εις ασιν ψυχής καί σώματος». Μάς ανοίγει τόν Παράδεισο καί μάς χαρίζει μιά ζωή ενωμένη μέ τόν Κύριό μας. «Ο τρώγων μου τήν Σάρκα καί πίνων μου τό Αίμα εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ», αλλά μάς ενώνει καί μέ τούς αδελφούς μας.

Γινόμαστε Θεοφόροι καί Χριστοφόροι, μετά τήν θεία κοινωνία καί εάν πεθάνουμε αμέσως κερδίζουμε ό,τι εκέρδισαν οι Μάρτυρες μέ τά φρικτά μαρτύρια, οι Πατέρες μέ τούς ιδρώτες τους γιά προσφορά καί οι Όσιοι μέ τήν ισόβια υπακοή τους, τήν εξαντλητική νηστεία τους καί μέ τά δάκρυα τής μετανοίας τους.

Γιά όλους αυτούς τούς λόγους, μαζί μέ τόν Ιερό Υμνογράφο καί εγώ σάς καλώ καί σάς προσκαλώ λέγοντάς σας, Αδελφοί μου καί Παιδιά μου, «Δεύτε πόμα πίωμεν καινόν ουκ εκ πέτρας αγόνου τερατουργούμενον αλλ’ αφθαρσίας πηγήν εκ τάφου oμβρήσαντος Χριστού, εν ώ στερεούμεθα».

Σάς προσκαλώ μαζί μέ τόν Ιερό Χρυσόστομο καί σάς λέγω «εισέλθετε πάντες εις τήν χαράν τού Κυρίου ημών… Τρυφήσατε πάντες… Ο μόσχος πολύς, μηδείς εξέλθη πεινών… Πάντες απολαύσετε τού συμποσίου τής πίστεως». Πάσχα είναι, όταν κοινωνούμε καί άς μήν είναι η ημέρα τού Πάσχα. Πάσχα δέν είναι, όταν δέν κοινωνούμε έστω καί άν είναι η ημέρα τού Πάσχα.

Είναι αναγκαία η συμμετοχή μας στήν θεία κοινωνία, ύστερα από κατάλληλη προετοιμασία, γιατί η παρουσία τού Κυρίου, πέραν τής χαράς μάς εξασφαλίζει καί τήν σιγουριά, τήν προστασία καί διώχνει τήν φοβία πού κάνει δυστυχή τόν άνθρωπο. Στίς μέρες μας μάλιστα, πού βιώνουμε όλοι μας τό δράμα ενός λαού καί μάλιστα τού άμαχου πληθυσμού του, εξ αιτίας ενός άδικου πολέμου, η παρουσία τού Αναστημένου Κυρίου μας στήν ψυχή μας, διώχνει τό φόβο, απαλύνει τήν αγωνία, μάς εμπνέει τήν αγάπη καί μάς κάνει αποφασιστικούς στήν προσφορά καί στή θυσία.

Τήν πατρική μου συμβουλή, γιά τήν συμμετοχή σας στό μυστήριο τής θείας κοινωνίας σάς απευθύνω καί πάλι καί σάς εύχομαι παντοτινή τήν παρουσία Του στήν ζωή σας.

ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ 2003
Θερμός ευχέτης πρός τόν Αναστάντα Κύριο

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

+ Ο Μονεμβασίας καί Σπάρτης ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ

ΣΥΝΑΝΤΗΣΑ ΤΟΝ ΑΝΑΣΤΗΜΕΝΟ ΧΡΙΣΤΟ

Αναρωτιέμαι κατά πόσο νά προβληματίζει τούς ανθρώπους τών ημερών μας τό γεγονός τής Αναστάσεως τού Κυρίου μας. Προβληματίζομαι κατά πόσο συνειδητοποιούμε τή σημασία του στή ζωή μας. Καί δέν αναφέρομαι κυρίως στή μεταφυσική τού θέματος, αλλά πρώτιστα στή σχέσι πού μπορεί νά έχη μέ τή γήινη πραγματικότητα πού όλοι μας βιώνουμε ως καθημερινοί πρωταγωνιστές της. Η Ανάστασι, αλήθεια, τί θεμελιακά επίπεδα θά μπορούσε νά επηρεάση στή σκέψι μας καί τή συμπεριφορά μας. Κατά πόσο τέλος πάντων μετράει στήν προσπάθειά μας γιά ποιότητα προκειμένου νά γίνη η ζωή μας καλύτερη…

Ίσως νά φαίνεται πεζός o συλλογισμός. Πάλι τά δια… Μπορεί κι αδιάφορος. Τί μάς νοιάζει εμάς γιά τό άν αναστήθηκε ή όχι… Εμείς τί κάνουμε… Υπάρχει πιθανότητα κάποιον άλλο νά τόν εκνευρίζη καί μόνο η αναφορά τού θέματος, γιατί τήν Ανάστασι τού Χριστού τή θεωρεί μάλλον καλοστημένο ψέμμα. Ένα έξυπνο κεντρικό ψέμμα, μαζί μέ πολλά άλλα συνδεόμενά του, πού δημιούργησαν οι παπάδες γιά νά κοροϊδεύουν καί νά εκμεταλλεύονται τίς υπηρεσίες καί τά χρήματα αφελών καί ευκολόπιστων ανθρώπων.

Ο καθένας μας, φυσικά, είναι τελείως ελεύθερος νά νομίζη καί νά πιστεύη ότι θέλει. Εξ άλλου θέματα πίστεως, όπως αυτό δέν στηρίζονται στά μέσα τής ανθρώπινης λογικής. Αλλοίμονο άν δέν τήν ξεπερνούσαν. Καί αυτό γιατί τό τέλειο, όπως είναι η πίστη σέ κάτι ιδανικό, γιά νά τό προσεγγίσης σωστά καί νά τό ερμηνεύσης χρειάζεται νά είσαι τουλάχιστον όμοιος… Τώρα, όσα πτυχία κι άν έχουμε αποκτήση μέ τό νά εκφράζουμε βαρύγδουπη άποψι γιά τό τέλειο έχοντας δεδομένη τήν εξ ανθρωπίνης φύσεως περιορισμένη φτωχολογιά τής σκέψεώς μας, νομίζω ότι δέν κάνουμε κάτι άλλο από τό νά αυτοδιαφημίζουμε τό μέγεθος τής γελοιότητός μας…

Η πίστη είναι πάντα προσωπική αποδοχή τής αξίας κι έχει δική της λογική. «Έστι δέ πίστις ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων». (Εβρ. 11,1) Δέ σκέπτεσαι μόνο. Δέν κρίνεις καί αναλύεις μόνο. Δέν αισθάνεσαι ή διαισθάνεσαι μόνο. Δέ βιώνεις χωρίς έρευνα, μόνο. Αλλά τά κάνεις όλα μαζί… Όλα αφού προσεκτικά τά εντοπίσης, τά ενεργοποιής. Κατόπιν τά αλληλοπεριχωρείς καί τά συλλειτουργείς. Χρειάζεται όλα νά μετέχουν, νά λειτουργούν, νά συλλειτουργούν. Νά δραστηριοποιής όλο σου τό είναι. Όλες σου τίς δυνάμεις νά τίς ξυπνάς, ώστε νά εργάζονται γιά νά ισορροπούν οι εσωτερικές μας αντιθέσεις. Γιατί μέσα μας εμαστε μιά σύνθεσι θέσεων καί αντιθέσεων, αρετών κι αδυναμιών. Συνυπάρχουν τάσεις αυτοπροστασίας κι αυτοκαταστροφής. Συμβιώνουν προθέσεις καλωσύνης καί κακότητος. Γενικά δύο αντίθετοι κόσμοι μέσα μου παλεύουν νά επικρατήσουν. Πότε γέρνω δεξιά καί πότε αριστερά. Μάχομαι, ιδρώνω, ματώνω νά κρατάω ισορροπίες, μή συμβή καί βρεθώ από κάτω. Άν αδιαφορήσω ετε τό θέλω ετε όχι, θά υπάρξη πρόβλημα… Δηλαδή, ανισορροπία.

Η μεγάλη αρρώστεια τών σημερινών ανθρώπων, πού βιώνουν αναγκαστικά τίς απαιτήσεις ενός ανισόρροπου τρόπου ζωής, είναι η διαίρεσι, o κατακερματισμός τής προσωπικότητος. Η εξατομικευμένη υπερλειτουργία σωματικής παρά πνευματικής σκέψεως, διαλύει τήν εκ κατασκευής υπαρκτική ενότητα καί εσωτερική ισορροπία τής ανθρώπινης oλότητος. Φροντίζουμε ιδιαίτερα τήν αισθησιακή πλευρά τού εαυτού μας αδιαφορώντας καί απομονώνοντας σέ ρυθμούς νάρκης τίς διανοητικές ή ψυχικές λειτουργίες, μέ αποτέλεσμα τίς μεταξύ τών μερών επιπλοκές διαταραχές ή καί συγκρούσεις…

Όμως άρτιοι άνθρωποι, μέ oλοκληρωμένη προσωπικότητα, εμαστε όταν όλες οι δυνάμεις πού διαθέτουμε ή μάς επηρεάζουν βρίσκονται μεταξύ τους στό καλύτερο δυνατό σημείο ισορροπίας. Τελικά από αυτή τήν καλή λειτουργία ή δυσλειτουργία δημιουργίας ισορροπιών χαίρεται ή πάσχει η ψυχή μας, η ζωή μας, η πίστι μας.

Η πίστι μας είναι απόρροια τών ισορροπιών πού έχουμε επιλέξει γιά τή ζωή μας. Ανάλογα μέ τά ενδιαφέροντά μας, τίς ροπές τού εγωϊσμού μας ή τής καρδιάς μας διαμορφώνονται καί οι αποκλίσεις τών επιθυμιών μας, τών πιστεύω μας καί τών συγκεκριμένων επιλογών πού αρέσουν ή αναπαύουν τήν ψυχή μας.

Επιλέγοντας τήν πίστι στήν Ανάστασι τού Χριστού, γνωρίζω ότι αποδέχομαι κάτι έξω – λογικό. Υπέρλογο ναί, όχι όμως παράλογο. Γιατί καί η ζωή Του καί η διδαχή Του στό Ευαγγέλιο είναι σφαιρικά λογική μέ προεκτάσεις στό υπέρλογο, όχι όμως κάτι, έστω κι ελάχιστο, παράλογο. Στήν Ορθοδοξία συνάντησα τό αληθινό μέτρο τού μέτρου γιά όλα τά ανθρώπινα. Τήν ιδανικότερη σχέσι πού μπορεί νά υπάρξη μεταξύ ελευθερίας κι αγάπης. Τήν πραγματικότητα πού μέ άγγιζε, γιατί ξεχώριζε ανάμεσα στίς άλλες…

Μέ τέτοιες αφετηρίες αδογμάτιστου προβληματισμού καί βιώνοντας συνειδητά τήν προσπάθεια έρευνας γιά επαλήθευσι συνάντησα μέσα στή ζωή τής Εκκλησίας τήν πραγματικότητα τής αιωνιότητος. Όχι μέσα από μεταφυσικές εμπειρίες κι εντυπωσιακές ασκητικότητες. Όχι μέσα από υψηλές φιλοσοφικές θεωρίες ή κάποιες θρησκευτικές σκοπιμότητες.

Συνάντησα τόν Αναστημένο Χριστό μέσα από τίς μάχες μιάς ανεξίτηλα βαμμένης καί πνιγμένης στήν υποκρισία καθημερινότητος. Τόν συνάντησα επειδή βαρέθηκα τήν έννοια καί τίς υποσχέσεις τών δήθεν φίλων καί σωτήρων μου. Τόν συνάντησα επειδή δέν άντεχα πιά νά συμβιβάζομαι στά προσωπεία, παίζοντας διάφορους ρόλους πού απαιτούνται στή μεγάλη σκηνή τής κοινωνίας, χωρίς νά είμαι o εαυτός μου. Συνάντησα τόν Χριστό επειδή κουράστηκα νά ακούω επιτακτική τή φωνή ικανοποιήσεως τών απαιτήσεών μου. Τόν συνάντησα γιατί δέν άντεχα άλλο, καθημερινά, νά νοιώθω απειλητικά στό πετσί μου τή φθορά τού χρόνου καί τή φωνή τού θανάτου νά μού σφυρίζει κάθε στιγμή τό τέλος. Είδα, τελικά παράλογη τήν πραγματικότητα πού ζητάει μετά από τόσες σκέψεις καί περιπέτειες ζωής τό τέλος μου μ’ ένα θάνατο, παρά τόν Χριστό πού ζητάει ένα θάνατο μέ τέλος τήν ανάστασι.

Συνάντησα τόν Αναστημένο Χριστό μέσα στό περιθώριο τών ανεπίσημων καί λησμονημένων. Όπου υπήρχε δάκρυ καί πόνος, θρήνος κι oσμή θανάτου, Τόν συνάντησα μέ απλωμένα τά χέρια Του γεμάτα ελπίδα καί παρηγοριά. Όπου φυσομαχούσε o χάρος κι όπου ψυχορραγούσε η ζωή, εκεί Τόν συνάντησα Αναστημένο Θριαμβευτή καί Αιώνιο Ελευθερωτή…

ΑΜΦΙΑΝΟΣ

ΤΟ ΒΑΘΥ ΝΟΗΜΑ ΤΩΝ ΠΟΝΩΝ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ*

Τού Μοναχού Μωϋσή Αγιορείτη

Οι νηπτικοί πατέρες καί πολλοί Αγιορείτες μοναχοί θεωρούσαν καί θεωρούν τήν απουσία τών δοκιμασιών ως απομάκρυνση τού Θεού απ’ τή ζωή τους. Η υπομονή στίς δοκιμασίες καί στούς πόνους πού προσφέρουν σβύνει αμαρτίες καί καταθέτει έντοκα γραμμάτια στήν ουράνια τράπεζα. Δέν αποζητάμε φυσικά νοσηρά τόν πόνο στή ζωή μας. Ούτε o κάθε υγιής κι όποιος καλοπερνά σημαίνει πώς τόν έχει εγκαταλείψει η χάρη τού Θεού. Χρειάζεται φωτεινή καί προσεκτική διάκριση.

Όταν o χριστιανός δέν έχει ενστερνισθεί τό γνήσιο oρθόδοξο κι απαραίτητο ασκητικομαρτυρικό φρόνημα τής αγίας μητέρας μας Εκκλησίας στή ζωή του, o στοργικός ουράνιος πατέρας μας, τού βάζει ένα κανόνα κι αυτό πού δέν γνώρισε καί κέρδισε μέ τόν εκούσιο αγώνα, τό κερδίζει τώρα ακούσια υπομένοντας ασθένεια, σωματική ή ψυχική, προσωπική ή αγαπητού του προσώπου, μέ ξαφνικό πένθος, μέ απρόσμενη πτώχευση, μέ κίνδυνο τροχαίου ατυχήματος, μ’ έκτακτη κατηγορία, συκοφαντία, ειρωνεία, κοροϊδία ή υποτίμηση καί μάλιστα καθαρίζεται κιόλας. Πόση ωφέλεια θά εχαμε άν βλέπαμε τίς δοκιμασίες μας ως δώρο Θεού όπως πράγματι είναι.

Ο Πολυεύσπλαχνος, Πανοικτίρμων, Πανάγαθος καί Πολυέλεος Θεός δέν εκδικείται καί δέν τιμωρεί ποτέ. Δέν υπάρχει κακότητα στή θεότητα, πού είναι η αυτοαγαθότητα. Στόν Θεό δέν υπάρχει κοσμικό φρόνημα, ανθρώπινη δικαιοσύνη, νομική κατοχύρωση κι απαίτηση, αλλά πνεύμα αγάπης, πού δέν μπορεί εύκολα νά συλλάβει o ανθρώπιινος νούς. Τά παιδέματα γίνονται πνευματικά παλαίσματα πού ωραιοποιούν καταπληκτικά τόν άνθρωπο ψυχικά καί τόν ωριμάζουν τέλεια. Ο σοφός Παροιμιαστής λέγει πώς όποιον αγαπά o Θεός τόν παιδεύει, μάλλον τόν εκπαιδεύει. Ο σύγχρονος oρθολογιστής άνθρωπος αδυνατεί νά κατανοήσει τό μεγαλείο αυτό τής αγάπης τού Θεού πατέρα, πού παιδαγωγικά επισκέπτεται τό πλάσμα του διά δοκιμασιών, γιά νά τό συνετίσει. Τώρα άν άλλοι πειράζονται πολύ, άν καί δίκαιοι, κι άλλοι διόλου, άν κι άδικοι, δέν μπορούμε νά δώσουμε απόλυτες ερμηνείες στά σχέδια τού Θεού. Γιά τούς δίκαιους οι αδικίες γίνονται αφορμές μεγαλύτερης αιώνιας δόξης καί γιά τούς άδικους παρατείνεται η ζωή τους γιά νά μετανοήσουν.

Η προσευχή είναι ένα δυνατό βοήθημα στήν αντιμετώπιση τών ποικίλων πόνων τής ζωής. Στήν προσευχή γεννιέται η ελπίδα ότι η υπομονή στούς πόνους αυτής τής ζωής θά πληρωθεί στήν άλλη ζωή. Αυτό δίνει μιά μεγάλη καί υπέροχη παρηγοριά στόν κάθε αγωνιστή τού παρόντος στίβου. Ο Θεός μας είναι θεός ελέους καί οικτιρμών, δέν θά μάς αφήσει απαραμύθητους κι’ ανευλόγητους. Σ’ αυτή τή ζωή ακόμη θά μάς δώσει τά προοίμια τής αιώνιας δόξας καί τής ανεκλάλητης χαράς τής Βασιλείας του.

Δίχως Θεό o άνθρωπος είναι ανέλπιδος καί μή πιστεύοντας στήν ανταπόδοση τής άλλης ζωής o πόνος τής παρούσης είναι ανοημάτιστος. Τά βάσανα κι οι καϋμοί, οι πόνοι καί τ’ άλγη, οι oδύνες καί οι στεναγμοί, γίνονται βουνά αβάσταχτα, πού πλακώνουν τόν άνθρωπο, τόν λυγίζουν, τόν γονατίζουν, τόν μελαγχολούν, τόν απομονώνουν καί τόν νεκρώνουν πρόωρα. Έτσι χάνει τή χαρά καί τής παρούσης καί τής άλλης ζωής. Ενώ o πιστός είναι πάντα ελπιδοφόρος κι εμπιστευόμενος τόν Χριστό ενισχύεται, ενδυναμώνεται, αναπτερώνεται τό βαρύ καί πικρό τού πόνου γίνεται, ελαφρό καί γλυκό. Μαθαίνει τά χούγια τού Θεού κι αισθάνεται μυστικά τήν πικρότητα τών δοκιμασιών, τών πειρασμών καί τών περιπετειών νά μετατρέπεται σέ γλυκειά ψυχική υγεία. Αισθάνεται τότε ότι η προσευχή του εισακούσθηκε, o Θεός επείδε στή δέησή του, δέν τού ήλθαν όπως τά ήθελε o διος, αλλ’ όπως τά ήθελε o Θεός.

Ο αφιερωμένος στόν Θεό άνθρωπος θά γεύεται τόν παράδεισο από εδώ, ακόμη καί μέσα από κακουχίες, ταλαιπωρίες κι αντιξοότητες, θά δοξάζει τόν Θεό καί θά τά δέχεται όλα τά oδυνηρά ως ευεργετικές επισκέψεις του, θά πλημμυρίζει από ευφροσύνη καί πνευματική αγαλλίαση κι άς μήν είναι φτασμένος, oνομαστός, διάσημος, πλούσιος καί δυνατός. Η αγάπη του στόν Θεό θά τόν καίει καί η αγάπη τού Θεού θά τού πυρπολεί τήν καρδιά, ώστε νά μήν αφήνει χώρο γιά καμμιά άλλη ξένη αγάπη.

Συχνά o πόνος τών δοκιμασιών γίνεται μαλακτικός γιά τήν πέτρινη καρδιά μας. Έτσι βλέπουμε πονεμένους ανθρώπους αληθινά ταπεινούς. Τότε o πόνος έχει επιτύχει τού σκοπού του. Μάς έχει δώσει τό πιστοποιητικό εισόδου μας στόν Παράδεισο, αφού κατά τόν Γέροντα Τύχωνα τόν Ρώσσο τόν Αγιορείτη κανένας ταπεινός δέν θάναι στήν κόλαση!

* Απόσπασμα oμιλίας πού εκφωνήθηκε στόν Κατανυκτικό Εσπερινό τής Δ’ Κυριακής τών Νηστειών στόν Ιερό Ναό Οσίου Νίκωνος Σπάρτης (6.4.2003).

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Υπό τήν αιγίδα τού Σεβ. Ποιμενάρχου μας τήν 21η Μαρτίου τρέχοντος έτους στή Στέγη Νεότητος τής Ιεράς Μητροπόλεώς μας πραγματοποιήθηκε, στά πλαίσια τού εορτασμού τής εθνικής μας επετείου, μιά πολύ πετυχημένη παραδοσιακή μουσικοχορευτική εκδήλωση μέ τίτλο «Εμείς οι Έλληνες». Τό πρόγραμμα περιελάμβανε τραγούδια καί χορούς πού εκφράζουν τά μουσικά ακούσματα τών Λακώνων. Τά κείμενα επέλεξε o δάσκαλος Βαγγέλης Μητράκος, τά τραγούδια o γυμναστής Σταύρος Περγαντής καί τά ιστορικά στοιχεία o δάσκαλος Θεόδωρος Σερεμετάκης.

Παρέστησαν πλήθος κόσμου μέ επικεφαλής τούς άρχοντες τού Νομού καί τής πόλεως, ενώ τήν γιορτή έκλεισε o Σεβ. Μητροπολίτης μας πού μίλησε επίκαιρα γιά τήν ανάγκη νά διατηρήσουμε τίς εθνικές μας παραδόσεις.

ΤΙΜΗ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΕΦΗΜΕΡΙΟΥΣ

Κατά τόν τελευταίο κατανυκτικό εσπερινό πού ετελέσθη στόν Ιερό Ναό τού Οσίου Νίκωνος στή Σπάρτη τό βράδυ τής Ε’ Κυριακής τών Νηστειών o Σεβ. Μητροπολίτης μας τίμησε τούς εκοσι δύο συνταξιούχους εφημερίους τής Ιεράς Μητροπόλεώς μας.

Στήν αρχή μίλησε o Σεβ. Ποιμενάρχης μας, o oποίος μέ τό γνωστό γάργαρο καί δροσερό επίκαιρο λόγο του πολλά καλά είπε γιά τό συνταξιούχο γέροντα εφημέριο πού διακόνησε ευσυνείδητα καί σέ δύσκολους καιρούς θυσιαστικά τό ιερό θυσιαστήριο καί μέ πίστη καί αγάπη υπηρέτησε τό λαό τού Θεού.

Στή συνέχεια εκ μέρους τών τιμωμένων συνταξιούχων εφημερίων μίλησε o Αιδ. Πρωτ. π. Κων/νος Γκιοτσαλίτης, πρώην εφημέριος τού Ιερού Ναού τού Οσίου Νίκωνος, o oποίος μεταξύ άλλων είπε καί τά εξής: «Απόψε η τοπική μας Εκκλησία, διά τού Επισκόπου της, τιμά μιά πλειάδα από απλούς, ταπεινούς, ηλιοκαμένους, ξέκοπους, λευκόμαλλους Λευΐτες. Η πράξις αυτή τού Επισκόπου μάς γιομίζει μέ ευφρόσυνη χαρά. Είναι μιά πράξις, πού ξεπηδά από τής καρδιάς του τήν άχραντη αγάπη. Όλοι μας ευχαριστούμε τό λαοφίλητο Ποιμενάρχη μας τό σέμνωμα τής Τοπικής μας Εκκλησίας. Τόν ευγνωμονούμε γιά τήν αγάπη του τήν πολλή καί τήν πρωτοβουλία του τήν επαινετή. Τόν επαινούμε εφ’ οίς λέγει καί πράττει. Ευχαριστούμε καί όλο αυτό τό εκκλησίασμα πού βρέθηκε απόψε στή χαρά μας. Μέσα μας ξεχειλάει μιά θάλασσα σιωπηλής ευγνωμοσύνης πρός όλους πρός όλους τούς ενορίτες μας, γιά τίς ευεργεσίες, πού μάς έγιναν στά χρόνια τής εφημερίας μας. Στήν εποχή τής νιότης εχαμε καί μείς «δύναμη καί λόγο». Μά τώρα η βάρκα τής ζωής μας η θαλασσοδαρμένη, πάλαιψε μέ τά κύματα καί μπήκε στό λιμάνι. Ευχηθείτε, Σεβασμιώτατε, νά πετύχουμε καί τόν έπαινο τού Θεού όλοι, εκεί, όπου μιά αβράδυαστη μέρα ξημερώνει. Σεβασμιώτατε, καί πάλι Σάς ευχαριστούμε όλοι από καρδιάς. Τά έτη σας νά είναι πολλά καί υγιείας μεστά». Στή συνέχεια μίλησε επίκαιρα καί o συνταξιούχος εφημέριος Πρωτ. Ιωάννης Λεκάκης. Επακολούθησε τέλος η επίδοση στούς συνταξιούχους εφημερίους τών αναμνηστικών τιμητικών διπλωμάτων, τά oποία μετά πολλής χαράς έλαβον από τό χέρι τού Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Ευσταθίου.

ΠΑΙΔΕΙΑ ΜΙΑ ΔΙΑΡΚΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Μεγάλη επιτυχία είχε η εκδήλωση πού έγινε στίς 16 παρελθόντος Απριλίου στό Πνευματικό Κέντρο τού Δήμου Σπάρτης μέ τίτλο «Παιδεία μιά αιώνια καί πανανθρώπινη αναζήτηση» καί τελούσε υπό τήν αιγίδα τού Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Ευσταθίου. Θαυμάσιες εισηγήσεις έκαναν καταξιωμένοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι καί ειδικοί επιστήμονες πού μέ προσοχή τίς παρακολούθησε τό πυκνό ακροατήριο.

Ο Περιφερειακός διευθυντής Πρωτοβάθμιας καί Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πελοποννήσου κ. Μιχαήλ Σούμπλης επεσήμανε εύστοχα ότι «Τό εκπαιδευτικό μας σύστημα παρέχει μεγάλες δυνατότητες στούς νέους γιά νά προσεγγίσουν τό συνάνθρωπό τους». Ο Σεβασμιώτατος εκπροσώπησε τόν Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, τού oποίου καί μετέφερε τίς ευχές καί ευλογίες ενώ στό σύντομο χαιρετισμό του μετέφερε τήν αγωνία πού συνέχει τήν καρδία του γιά τούς νέους τής πατρίδος μας καί τόνισε ότι η παιδεία μας πρέπει νά περιέχει βέβαια γνώσεις αλλά μαζί μέ αυτές νά είναι Ελληνοχριστιανική, γιά τό καλό όλων μας.

ΕΟΡΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑΣ

Τό βράδυ τής Κυριακής 11 Μαΐου η Ιερά Μητρόπολή μας διοργάνωσε μέ πλήρη επιτυχία τή Γιορτή Νεολαίας στό κατάμεστο Κλειστό Γυμναστήριο Σπάρτης. Σέ αυτή έλαβον μέρος οι μαθητές καί οι μαθήτριες τών κατηχητικών σχολείων όλης τής Ιεράς Μητροπόλεώς μας. Τό κλειστό δημοτικό γυμναστήριο τής πόλης μας ήταν ασφυκτικά γεμάτο καί τήν ωραία αυτή εκδήλωση παρακολούθησαν πλήθος λαού καθώς καί οι άρχοντες τού Νομού καί τής πόλεως.

Η εορτή ξεκίνησε μέ τό «Χριστός ανέστη» πού έψαλε oμάδα καλλιφώνων ιερέων καί στή συνέχεια έγινε κατάλληλη καί επίκαιρη εισαγωγική oμιλία από τόν εφημέριο τού Ιερού Ναού Οσίου Νίκωνος Σπάρτης π. Αθανάσιο Σπηλιώτη. Ακολούθησαν δημοτικά τραγούδια καί χοροί από τό τμήμα παραδοσιακών χορών τής ενορίας Κοκκινόρραχης. Στή συνέχεια o Σεβασμιώτατος καί οι επίσημοι έδωσαν βραβεία σέ 16 παιδιά πού διακρίθηκαν ιδιαίτερα από όλη τήν Ιερά Μητρόπολή μας σέ διαγωνισμό έκθεσης, ποίησης καί ζωγραφικής. Ακολούθησε η oρχήστρα τού γνωστού ιερέα – καλλιτέχνη π. Χρήστου Κυριακόπουλου, o oποίος τραγούδησε δώδεκα γνωστά δημοτικά τραγούδια, ενώ παράλληλα χόρευαν εναλλάξ μέ παραδοσιακές ενδυμασίες παιδιά τών κατηχητικών σχολείων Οσίου Νίκωνος, Κοκκινόρραχης καί Νιάτων. Τέλος μίλησε o Σεβ. Μητροπολίτης μας o oποίος ευχαρίστησε μέ θερμά λόγια όλους όσους εργάσθηκαν γιά τήν επιτυχία της γιορτής, όσους συμμετείχαν σέ αυτή καί όσους κατέκλυσαν τό κλειστό γυμναστήριο καί τίμησαν μέ τήν παρουσία τους τήν ωραία αυτή εκδήλωση τής Ιεράς Μητροπόλεώς μας.